Trung tâm trưng bày và nghiên cứu văn hoá Óc Eo

Tọa lạc tại điểm đầu Khu di tích Gò Tháp, thuộc huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp, đồ án kiến trúc Trung tâm trưng bày và nghiên cứu văn hóa Óc Eo đóng vai trò như một nơi trưng bày – giới thiệu, lưu giữ và bảo tồn những giá trị của nền văn hóa Óc Eo, và thực hiện nhiệm vụ đưa nền văn hóa này trở thành một phần tinh thần của người dân Nam bộ nói riêng và Việt Nam nói chung.

Hình khối công trình dựa trên những ý niệm gắn liền với đời sống cư dân Óc Eo, họ chọn những “gò đất” cao làm nơi sinh sống và lao động kiếm sống với nhiều ngành nghề khác nhau, nhưng nổi bật nhất là nghề gốm. Công trình được thiết kế như những mảnh gốm vỡ xếp lại thành một mặt bằng tổng thể và nhấp nhô như những gò đất nằm cạnh nhau, tựa như những mảnh đa giác nhiều cạnh được ghép lại thành một bức họa về đời sống vật chất – tinh thần của cư dân Phù Nam xưa.

Nhằm tạo ra nhiều không gian mở và trải nghiệm cho du khách, một quảng trường lớn phục vụ các lễ hội ngoài trời cũng là điểm nhấn nổi bật của công trình, giúp tăng thêm phần sôi động cho các không gian nơi đây. Bên cạnh đó, việc bảo quản hiện vật đối với một trung tâm trưng bày cũng là hạng mục được ưu tiên, hệ thống kho và hệ thống kỹ thuật ở tầng hầm đã được thiết kế áp dụng các tiêu chuẩn lưu trữ bảo quản của một bảo tàng.

Cảnh quan công trình cũng là một phần quan trọng trong thiết kế. Hành lang gỗ ven sông được thiết kế kết hợp với những loại cây trồng đặc trưng vùng ngập nước giúp làm tăng thêm màu sắc cũng như tính bản địa cho công trình, vô tình tạo ra một vườn thực vật thu nhỏ bên cạnh bến du thuyền được thiết kế ven sông kết nối với khu du lịch Đồng Sen bên cạnh, giúp công trình càng nổi bật lên yếu tố sông nước – một trong những yếu tố quan trọng nhất trong đời sống cư dân Óc Eo cũng như người dân Nam bộ.

Tông màu chủ đạo của công trình là màu gốm và màu đất, giúp công trình trở nên hài hòa với cảnh vật xung quanh, và không làm lấn át các công trình thờ phụng và bảo tồn di tích lân cận. Qua đó, công trình sẽ tạo được một sợi dây liên kết với các di tích hiện hữu không chỉ về phương diện tham quan mà còn cả về nghiên cứu, thể hiện được sự tôn trọng đối với các công trình thờ phụng và tôn trọng thiên nhiên.

Thách thức lớn nhất của đồ án chính là việc thiết kế kết cấu tạo ra lớp vỏ công trình vừa đáp ứng được hình khối mong muốn vừa không làm mất quá nhiều không gian bên dưới lớp mái. Giải pháp được đưa ra chính là kết cấu giàn không gian, ngoài giúp công trình có một hình khối đẹp, còn có khả năng vượt nhịp lớn, giúp tối ưu hóa các không gian bên trong, khi nhìn lên mái sẽ thêm phần sinh động và hấp dẫn.

Bên cạnh đó, việc chọn lựa vật liệu cho lớp vỏ công trình cũng được tính toán cẩn thận nhằm đáp ứng được hình khối mong muốn, đồng thời giảm thiểu tối đa áp lực đè lên khung kết cấu bên dưới. Vật liệu nhẹ đã được ưu tiên sử dụng nhằm tăng khả năng đạt được màu sắc mong muốn. Điển hình là bê tông sợi thủy tinh với nhiều tính năng nổi bật như độ bền cao, tạo hình đa dạng, kiểu dáng đẹp, và màu sắc tự nhiên, góp phần tăng tính thẩm mỹ, tăng khả năng cách âm, cách nhiệt và kéo dài tuổi thọ công trình, đồng thời, đảm bảo giữ được đường nét, màu sắc, và chất cảm cho kiến trúc công trình.

THÔNG TIN ĐỒ ÁN
Tên đồ án: Trung tâm trưng bày và nghiên cứu văn hoá Óc Eo
Tên sinh viên: Huỳnh Thị Thuý Vân
Trường học: Đại học Kiến trúc TP HCM
Chương trình: Đại học chính quy
Giám sát/ Hướng dẫn: Ths.KTS Nguyễn Bích Hoàn
Năm đồ án: 2019
Địa điểm: Điểm đầu Khu di tích Gò Tháp, thuộc huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp
Diện tích khu đất: 4,1ha
Tổng diện tích sàn xây dựng: 4.000 m2
Chiều cao công trình: 20m
Hình ảnh bởi: Huỳnh Thị Thuý Vân